De nieuwe Richtlijnen goede voeding

Zelden is er zoveel om voeding te doen geweest als de afgelopen tijd. De nieuwe Richtlijnen goede voeding zijn in november 2015 uitgekomen en dat gaf een hoop geroezemoes. Maar waarom hebben we in Nederland eigenlijk richtlijnen en hoe worden ze opgesteld? En welke consequenties hebben de nieuwe Richtlijnen voor ons voedingspatroon? Lees meer.

Hoe zit het precies met de nieuwe Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad? Hoe komen ze eigenlijk tot stand, waarom zijn ze er en wat zijn de wijzigingen ten opzichte van de vorige Richtlijn uit 2006? In dit blog probeer ik zo goed mogelijk antwoord te geven op deze vragen. Heb je naar aanleiding van de informatie nog een andere vraag? Mail deze naar [email protected]. 

Wat zijn de Richtlijnen goede voeding eigenlijk?

Prof. Kromhout, de voorzitter van de Gezondheidsraadcommissie die de Richtlijnen heeft opgesteld, stelt dat de Richtlijnen geïntegreerde boodschappen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek om chronische ziekten te voorkomen door middel van voeding. Door voldoende van de juiste voedingsmiddelen te eten kun je er dus voor zorgen dat je het risico op het krijgen van een chronische ziekte vermindert of voorkomt. Heel goed dat ze er zijn dus!

Richtlijnen bieden houvast

Maar kunnen we dan zelf niet prima bepalen wat gezond is en wat niet? Nee, vaak is dat lastig. Juist omdat er zoveel over voeding geschreven wordt en we niet altijd de volledige of correcte versie van onderzoeken over voeding te lezen krijgen in de media, is het voor de “gewone” consument haast ondoenlijk om al die informatie goed te kunnen plaatsen. Voedingsgoeroes wisselen elkaar in hoog tempo af en vullen de social media met hun ideeën, die over het algemeen niet op wetenschappelijke onderzoeken gebaseerd zijn.

Er bestaat dus een enorme verwarring over voeding en gezondheid, denk aan koolhydraten. In menig huishouden heerst momenteel een strikt koolhydratenverbod, maar wist je bijvoorbeeld dat we zonder glucose (een koolhydraat) niet zouden overleven? Het is de belangrijkste brandstof voor de hersenen en zonder glucose kunnen ze niet goed functioneren. Natuurlijk zijn suikers uit snoep, koekjes of vruchtendrankjes niet goed, maar je lichaam heeft de natuurlijke suikers uit bijvoorbeeld groenten en fruit echt nodig! De Richtlijnen bieden houvast in al die tegenstrijdige informatie.

Totstandkoming van de Richtlijnen

Bij het opstellen van de Richtlijnen heeft de commissie eerst gekeken naar de meest voorkomende chronische ziekten. Daarnaast heeft men alle beschikbare onderzoeken over de relatie van voedingsmiddelen tot het voorkomen van (één van) deze chronische ziekten beoordeeld.

Alleen als onderzoek echt relevant bleek en een hard bewijs af te leiden was over de gunstige invloed van een bepaald voedingsmiddel op het voorkomen van de betreffende chronische ziekte(n), heeft men dit onderzoek meegenomen in de opzet van de Richtlijnen. Vervolgens zijn achtergronddocumenten opgesteld, waaruit de Richtlijnen zijn voortgekomen. In de Richtlijnen van 2006 keek men vooral naar voedingsstoffen, zoals voedingsvezels en vitaminen. In deze nieuwe Richtlijn ligt de focus geheel op voedingsmiddelen, dus het totale product waarin die voedingsstoffen verwerkt zijn. Het wachten is nu op het Voedingscentrum voor een vertaling van de nieuwe Richtlijnen naar een compleet dagmenu. De nieuwe Schijf van Vijf zal in maart 2016 gepresenteerd worden.

Moeten we nu heel anders gaan eten?

De nieuwe Richtlijnen geven in sommige gevallen een duidelijke koerswijziging aan. De belangrijkste bespreek ik hierbij. Zo is het advies om minder rood vlees (met name bewerkte vleessoorten) te nuttigen. En dan gaat het niet om het verschil tussen “raw” of “medium” gebakken, maar om te minderen met vlees van runderen, varkens, kalveren, lammetjes en paarden. Er is ook een algemene Richtlijn om meer plantaardige producten in plaats van dierlijke te consumeren. Dit omdat bijvoorbeeld bij vegetarische voedingspatronen een verlaging van de bloeddruk geconstateerd is, evenals een afname in ziekten in de kransslagaders van het hart.

Daarnaast is het advies om helemaal geen alcohol te drinken en als je dat toch doet, het te houden bij 1 glas per dag. Voorheen mochten mannen nog 2 glazen per dag en vrouwen 1 glas. Naast alcohol wordt ook geadviseerd te minderen met suikerhoudende dranken. Natuurlijk komt suiker in allerlei voedingsmiddelen voor, maar omdat je van suiker in een drank wel heel gemakkelijk veel suiker tegelijk binnenkrijgt, is hier de nadruk op gelegd. Met name kinderen drinken erg veel suikerhoudende dranken en dit kan bij hen al snel tot overgewicht leiden.

Ook versgeperst vruchtensap, zoals sinaasappelsap, schaart men trouwens onder suikerhoudende dranken. Dit omdat sinaasappels vruchtensuikers bevatten en je meerdere sinaasappels nodig hebt om een glas te vullen. Flinndal vindt dat een glaasje versgeperst sap aan het ontbijt zo nu en dan zeker moet kunnen, maar let er wel op dat je geen longdrink glazen wegdrinkt. Van oudsher wordt verse jus overigens geserveerd in een klein wijnglas, maar we zijn er gaandeweg steeds meer van gaan drinken.

Waar we meer van móeten drinken is van groene thee. Drie koppen per dag verlaagt de bloeddruk en kan het risico op diabetes voorkomen. Dit geldt trouwens alleen voor thee van de theeplant, zoals groene en zwarte thee. Bij kruidenthee of rooibos bijvoorbeeld, is dit gunstige effect niet gevonden.

Meer groenten, fruit en noten

Dan is ook nogmaals de focus gelegd op groenten en fruit. Voorheen was het advies 150 - 200 gram groenten per dag, nu is het “tenminste 200 gram” per dag. Dit vanwege de vele vitaminen, mineralen en voedingsvezels in groenten en fruit. Daarnaast is het zo dat als je meer groenten eet, je minder plek hebt voor producten die slecht zijn voor de gezondheid, zoals snacks, koekjes en taart. Ook peulvruchten moeten een vaste wekelijkse plek op het menu krijgen.

Daarnaast zijn noten nu als basisvoeding opgenomen en wordt geadviseerd om dagelijks minimaal 15 gram (dit is één klein handje) noten te eten. Het maakt daarbij niet uit voor welke notensoort je kiest, zolang deze maar ongezouten is.

Vragen?

Ik kan me voorstellen dat de nieuwe Richtlijnen veel vragen oproepen die niet allemaal beantwoord zullen worden door bovengenoemde informatie. Neem contact op voor verdere uitleg via [email protected]

Een gezond 2016 gewenst!

Wie ben ik?

Mijn naam is Inge Hendriks. Ik ben sinds 2007 werkzaam voor Flinndal. Voeding is mijn passie. Ik heb diverse opleidingen gevolgd op dit gebied. Naast mijn werk voor Flinndal heb ik mijn eigen website (www.leeffit.nl), voor online advies over gezonde voeding en leefstijl. Daarnaast was ik in 2015 wekelijks als vaste gast aan tafel te zien bij Myrna Plus op RTL4.