Alles over weerstand

Weerstand is het vermogen van je lichaam om je gezond te houden. Het is een ingenieus systeem, dat uit meerdere onderdelen bestaat. Je kunt zelf veel doen om je weerstand te ondersteunen.

Vier onderdelen

In de hele geschiedenis van de mens is het belangrijk geweest om ons te beschermen tegen binnendringers. Daarom is er in ons lichaam een geavanceerd beschermingssysteem werkzaam. Het bestaat uit vier onderdelen:

1. Huid en slijmvliezen

Je huid vormt een natuurlijke barrière tegen het binnendringen van bacteriën en virussen. Je huid vertroetelen en eventuele wondjes goed verzorgen is daarom een goed idee. Verder zijn de slijmvliezen van belang. Je vindt ze in je mond en je neus, maar ook in de longen en de darmen. De slijmvliezen ‘vangen’ binnendringers en maken ze onschadelijk.

2. Het algemene afweersysteem

In je hele lichaam zijn afweercellen die als een soort commando’s de strijd aangaan met ongewenste binnendringers. Het zijn gespecialiseerde cellen: de zogenoemde NK-cellen en T-cellen. NK-cellen heten ook wel natural-killercellen. Ze horen bij het aangeboren immuunsysteem en scannen alles wat het lichaam binnenkomt. Als het nodig is ‘killen’ ze. T-cellen zijn witte bloedcellen die belangrijk zijn voor de afweer. Ze kunnen beschadigde cellen opruimen.

3. Het specifieke afweersysteem

Dit deel van het afweersysteem is een ‘lerend’ systeem, dat zich continu blijft ontwikkelen. Als je eenmaal een binnendringer hebt uitgeschakeld, dan onthoudt dit deel van de afweer dat. Het maakt de volgende keer gericht afweercellen aan om die binnendringer te bestrijden. Dit is de manier waarop vaccinaties werken: je dient in verzwakte vorm een klein beetje van de lastpost toe, zodat het lichaam ‘leert’ om daarop te reageren.

4. Het microbioom

Dit zijn alle bacteriën en andere micro-organismen die in en op je lichaam leven, met name in de darmen. Ze ondersteunen het immuunsysteem. Ten eerste omdat ze de slijmvliezen in de darmen helpen versterken. Ten tweede kan het microbioom ongewenste binnendringers herkennen. Ten derde maken de micro-organismen melkzuur en andere stoffen aan, waardoor schadelijke binnendringers het loodje leggen.

Wat kun je zelf doen?

Een gezonde leefstijl ondersteunt je hele lichaam, en dus ook je weerstand. Dat is allereerst gezond eten: veel verse, onbewerkte en vezelrijke producten, zoals groenten en fruit, volkoren producten en peulvruchten. Beperk het gebruik van suiker, want dat is een voedingsbodem voor slechte bacteriën in de darmen. Ga op tijd naar bed, beweeg veel en ontspan voldoende. Stress heeft een negatief effect op de weerstand. Tot slot: blijf op gewicht. Een gezond gewicht helpt mee om je weerstand te ondersteunen.

Vitamines en weerstand

Bij het ingewikkelde proces van de weerstand spelen verschillende vitamines en mineralen een rol. Meest bekend zijn vitamine C, vitamine D en zink.

• Vitamine C komt voor in groenten, fruit en aardappelen. Het heeft een positieve invloed op je immuunsysteem.
• Vitamine D komt van nature voor in vette vis, lever, vlees, eieren en volle zuivel. Je kunt vitamine D in de huid aanmaken onder invloed van zonlicht, maar tussen oktober en april is de zonkracht in Nederland daarvoor niet sterk genoeg. Vitamine D helpt het natuurlijk immuunsysteem van je lichaamscellen.
• Zink is een mineraal dat verspreid in de voeding voorkomt, bijvoorbeeld in vlees, kaas, noten en graanproducten. Schaal- en scheldieren bevatten relatief veel zink. Zink ondersteunt de afweer van het lichaam.