De relatie tussen psyche en lichaam

Als je een virusje onder de leden hebt, merk je dat meestal meteen. Je voelt je niet helemaal lekker, hebt hoofdpijn of buikpijn en wilt het liefst lekker in bed blijven. Een virus heeft duidelijk een effect op het lichaam en rustig aan doen in combinatie met gezonde voeding helpen je er dan vaak snel weer bovenop.

Maar wat kun je doen als lichamelijke klachten ontstaan door een psychisch probleem zoals stress, conflict of verlies van een dierbare? In hoeverre is je psyche verbonden met het lichaam en hoe ga je hiermee om?

Psychosomatisch

De psyche en het lichaam zijn nauw met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar continu. De relatie tussen psyche en lichaam wordt daarom ook wel psychosomatisch genoemd. ‘Psycho’ betekent psyche of geest en gaat over gedachten, emoties, sociale invloeden en gedrag. ‘Soma’ komt uit het Grieks en betekent lichaam.

Iedereen krijgt in zijn leven te maken met zaken waar je tegenaan loopt. Denk aan: grote werkdruk, conflicten, emotionele problemen, verlies van dierbaren, relatieproblemen of trauma’s. Dit zijn allemaal voorbeelden van psychische problemen die kunnen zorgen voor lichamelijke klachten, zoals:

• Je merkt dat je prikkelbaar bent
• Je bent snel emotioneel
• Je hebt moeite met concentreren
• Je bent vermoeid
• Je ervaart spanning of stress
• Je bent onrustig
• Je hebt problemen met slapen
• Je vindt het moeilijk om contact te maken met je eigen lichaam of met anderen

Kortom, problemen van psychische aard kunnen een grote uitwerking hebben op het lichaam. Maar hoe kun je hiermee om gaan?

Vind de balans

De relatie tussen psyche en lichaam wordt bepaald door de balans tussen stress en rust, inspanning en herstel, hoe je omgaat met emoties en problemen, je stemming en hoe gevoelig je bent. De emoties die wij ervaren worden opgeslagen in ons lichaam als we er niet goed genoeg bij stilstaan of ze gewoonweg negeren. Dit kan je bijvoorbeeld ervaren als je continu op hoog niveau doorgaat of merkt dat je vaak een grens overgaat, maar dit negeert.

Je lichaam trekt dan op een gegeven moment aan de bel, omdat je zelf niet naar de signalen van je lichaam wilt luisteren. De fysieke klachten zijn in dat geval dan een teken dat je even rustig aan moet doen. Zo kan de balans zich weer herstellen. Ga bij jezelf dan ook na welke persoonlijke dingen op dat moment spelen en van invloed kunnen zijn. Door te luisteren naar je lichaam, kunnen de opgeslagen emoties toch een uitweg vinden.

Zoek uit wat jou ontspanning biedt

Ontspanning kan helpen om de balans te herstellen. Dit kun je doen door bijvoorbeeld te bewegen, wandelen, mediteren, tijd voor jezelf te nemen, vaker nee te zeggen en gezond en gevarieerd te eten. Voor iedereen werkt natuurlijk een andere manier van ontspanning, dit is een kwestie van uitproberen.

Wanneer het je zelf niet lukt om de balans te herstellen, is het altijd verstandig om dit met de huisarts te bespreken. Hij of zij kan je helpen om de juiste aanpak te vinden.