Stoelgang & Spijsvertering

---

Er wordt weleens lacherig over gedaan, maar poep is een serieuze zaak. Iedereen heeft zo zijn eigen ontlastingspatroon. Zo kan frequentie, kleur en structuur verschillen. Het is verstandig om altijd na de grote boodschap even achterom te kijken. Je ontlasting zegt namelijk veel over het functioneren van de spijsvertering. Waar moet je allemaal op letten?

Inhoudsopgave

Spijsvertering

De spijsvertering is het proces waarbij uit eten de benodigde voedingsstoffen in het lichaam worden opgenomen. De rest wordt uitgescheiden via de ontlasting. Een goede spijsvertering zorgt dus voor een goede ontlasting. Een regelmatige stoelgang begint bij de juiste samenstelling van voedingsstoffen die je inneemt. Met name vezels hebben een positieve werking op de darmfunctie. Vezels mengen zich met de ontlasting en trekken vocht aan. Hierdoor wordt de ontlasting zachter en verbetert de stoelgang.

Vocht is een belangrijke factor in de darmwerking. In combinatie met de snelheid waarmee de ontlasting door de darmen gaat, kan er teveel of juist te weinig vocht aan de ontlasting onttrokken worden. Wanneer het proces in de darmen te snel gaat, is er onvoldoende tijd om vocht uit de ontlasting te onttrekken. Dunne ontlasting of diarree, is dan het gevolg.

Andersom, wanneer het proces in de darmen te langzaam gaat, kan er teveel vocht uit de ontlasting worden weggenomen. In dit geval wordt de ontlasting droog en hard en kan verstopping (obstipatie) optreden.

Ontlasting vertelt je dus veel over hoe je spijsvertering werkt. Belangrijk is om te letten op frequentie, kleur en structuur.

1. Frequentie:

Als je tussen de 3 keer per dag en 3 keer per week naar het toilet gaat wordt dit als normaal gezien. De meeste mensen gaan gemiddeld 1 keer per dag naar het toilet voor een grote boodschap, maar iets meer of minder is dus niet erg.

Als je minder dan 3 keer per week naar het toilet moet voor de grote boodschap, dan kun je last hebben van verstopping. Moet je meerdere keren op een dag en is je poep erg dun? Dan kan er sprake zijn van diarree.

2. Kleur:

In de kleur van poep bestaan verschillende variaties.

1. Bruin. Dit is de normale kleur van poep en kan variëren van lichtbruin tot donkerbruin. 
2. Rood. Dit kan komen door voedsel dat je hebt gegeten (zoals rode kool of bieten), maar kan ook komen door bloed in de ontlasting. Dit laatste hoeft niet perse gevaarlijk te zijn, maar het is wel goed om hier alert op te zijn.
3. Poep zonder kleur of witgeel. Dit kan een teken zijn van een verstopping van de galwegen. Normaal heeft poep namelijk een bruine kleur, dankzij een stofje in de galvloeistof. Bij verstopte galwegen (door galstenen of ontsteking) komt de galvloeistof niet in de dunne darm, waardoor de poep kleurloos is. 
4. Zwart. Wanneer de ontlasting in eens heel donker van kleur is, kan dit duiden op bloedverlies. Het is goed om dit in de gaten te houden.

Het is heel normaal als de kleur van poep af en toe wat verandert. Als de kleurverandering vaak voorkomt of blijvend is, dan kan dit betekenen dat er iets aan de hand is. Raadpleeg bij twijfel altijd even de huisarts.

3. Structuur:

Naast kleur kan ook de structuur van poep verschillen:

1. Droge poep of kleine harde keutels. Dit kan ontstaan wanneer poep te lang in je darm heeft gezeten. De dikke darm onttrekt namelijk vocht aan ontlasting en wanneer deze te lang in de darm heeft gezeten, droogt poep uit. Dit kan komen door te weinig vocht, weinig vezels of te weinig beweging. 
2. Slijmerig. Poep is altijd een beetje slijmerig. Bevat je poep meer slijm dan normaal, dan kan dit een teken zijn van een geïrriteerde darm. 
3. Dunne of waterdunne poep (diarree). Iedereen heeft af en toe last van diarree. Als je hier vaak last van hebt, kan er iets aan de hand zijn. Het kan zijn dat je poep te snel door de dikke darm is gegaan, waardoor er te weinig vocht onttrokken is aan de ontlasting. Dit kan door een verkeerd voedingspatroon, een voedselinfectie of buikgriep. 
4. Poep met stukjes. Sommige stukjes in de voeding die je eet, verteren niet. Dit is heel normaal en komt bij iedereen voor. Stukjes in je poep zijn meestal onverteerbare etensresten. Het kan gaan om pitjes, zaadjes of schilletjes in brood, groente en fruit. Deze stukjes poep je dus gewoon weer uit, en dit kun je soms ook zien in je drol.
   

Wanneer een te droge, slijmerige of dunne poep voor een langere tijd aanhoudt, bezoek dan altijd de huisarts ter controle.

Andere veranderingen

Naast frequentie, kleur en structuur is het ook belangrijk om te letten op de geur. Poep ruikt nooit naar bloemetjes, maar moet niet heel erg stinken. Wanneer de ontlasting sterker ruikt dan normaal, gepaard gaat met dunne poep of langere tijd aanhoudt, kan er iets aan de hand zijn en is het verstandig om een arts te raadplegen.

Ook hoort een gezonde poep niet te plakken aan de pot en niet te drijven. Wanneer je deze veranderingen merkt, is het verstandig om te kijken naar je voedings- en bewegingspatroon.

Een regelmatige stoelgang

Een gezonde stoelgang kun je herkennen aan verschillende factoren. Het is doorgaans een goede hoop die een beetje ruikt, maar niet stinkt, niet plakt, bestaat uit 1 soepele vorm, waarbij afvegen eigenlijk niet hoeft (want er blijft niks achter op het toiletpapiertje) en we hoeven er niet veel moeite voor te doen.

Belangrijk is om gezond en gevarieerd te eten en te letten op de juiste samenstelling van voedingsstoffen die je inneemt. Verder kunnen onderstaande tips helpen om de stoelgang te verbeteren:

• Zorg dat je voldoende vezels binnenkrijgt (30 tot 40 gram per dag)
• Drink minimaal 1,5 liter water per dag voor een soepele darminhoud
• Probeer 30 minuten per dag te bewegen, dit stimuleert de darmwerking
• Ga bij gevoel van aandrang naar het toilet, uitstel droogt de ontlasting uit.
  

Bron: Maag Lever Darmstichting

Het belang van voedingsvezels

Voedingsvezels horen bij een gezond en gevarieerd eetpatroon. Het zijn belangrijke stoffen en zetten je maag en darmen flink aan het werk. Ze zijn nodig voor een gezonde spijsvertering en een goede darmwerking. Het zijn plantaardige stoffen die niet verteerd kunnen worden door de dunne darm. Hierdoor komen ze vrijwel onaangetast in de dikke darm terecht. En dat is precies wat je lichaam nodig heeft, want in de dikke darm doen voedingsvezels nuttig werk.

Twee soorten voedingsvezels

Er zijn twee verschillende soorten voedingsvezels die elk hun eigen bijdrage leveren aan de gezondheid van de darmen.

1. Fermenteerbare voedingsvezels

Voedingsvezels die afgebroken worden in de dikke darm worden fermenteerbare voedingsvezels genoemd. Deze naam hebben ze gekregen, omdat het proces van afbreken in de darmen wordt gedaan door bacteriën. Dit wordt fermentatie genoemd. Fermenteerbare voedingsvezels bevorderen de stoelgang. Bovendien hebben ze een gunstig e ect op de samenstelling van bacteriën in de dikke darm. Om deze reden worden ze ook wel prebiotica genoemd.

2. Niet-fermenteerbare voedingsvezels

Voedingsvezels die niet afgebroken worden in de dikke darm worden niet-fermenteerbare voedingsvezels genoemd. Ze werken als het ware als een spons en houden zo het vocht vast waardoor de ontlasting zacht blijft. Deze voedingsvezels leveren geen energie, maar geven wel een verzadigd gevoel. Daarnaast bevorderen ze de stoelgang.

We eten massaal te weinig vezels

Uit onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting, blijkt dat Nederlanders massaal te weinig vezels eten. Zo geeft slechts 19% van de respondenten aan 7 dagen de aanbevolen 250 gram groenten per dag te halen.

23% haalt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 2 stuks fruit per dag en ook bij het eten van volkoren producten is nog veel winst te halen. Slechts 50% eet deze producten 7 dagen per week.

Welke producten zijn rijk aan voedingsvezels?

Het Voedingscentrum adviseert volwassenen 30 tot 40 gram voedingsvezels binnen te krijgen. Eet bijvoorbeeld dagelijks tenminste 200 gram groenten, twee stuks fruit, ongeveer 5-6 sneetjes volkorenbrood en 200 gram aardappelen, volkorenpasta of zilvervliesrijst. Verder vind je voedingsvezels vooral in peulvruchten, zaden en noten.

10 bronnen van vezels

Hieronder vind je de 10 voedingsmiddelen die veel vezels bevatten. De hoeveelheden vezels zijn weergegeven per 100 gram van elk voedingsmiddel.

Eet je weinig volkorenproducten of onvoldoende zaden, noten, groenten of fruit? Dan kun je kiezen voor Flinndal Vezel Complex als een aanvulling op de dagelijkse voeding. Dit product bevat onder andere psylliumvezel, wat de natuurlijke stoelgang bevordert en bijdraagt aan een snellere darmpassage. Goed voor de darmwerking en een regelmatige stoelgang.

Psylliumvezel voor een goede stoelgang

Een belangrijke voedingsvezel voor een goede stoelgang is psylliumvezel. Deze voedingsvezel bestaat uit de zaadhuiden van zaden van de Plantago Ovata plant, ook wel “vlozaad” genoemd. Deze zaadhuiden zijn vezelrijk, ze bevatten slijmstoffen en zijn in staat om tot vele malen hun eigen gewicht aan water op te nemen.

De psylliumvezels mengen zich in de dikke darm met de ontlasting die daardoor slijmeriger en veel zachter wordt. Dit bevordert de stoelgang en darmpassage. Dit gunstige effect is al merkbaar bij een inname van 500 mg per dag (1 capsule) als onderhoudsdosering. Kun je extra ondersteuning van de stoelgang gebruiken, bijvoorbeeld bij een opgeblazen gevoel of aambeien, neem dan twee tot drie capsules per dag. Zorg er wel voor dat je genoeg drinkt (minimaal anderhalve liter per dag)!

Producten ter ondersteuning van de spijsvertering en stoelgang

Er zijn verschillende voedingssupplementen te koop die kunnen bijdragen aan een goede stoelgang of spijsvertering. Wij geven je hieronder een aantal voorbeelden:

Flinndal Vezel Complex

Flinndal Vezel Complex bestaat uit twee plantaardige ingrediënten: het sterke psylliumvezel en tarwevezel. Psylliumvezel stimuleert de natuurlijke stoelgang en draagt bij aan een snellere darmpassage. Goed voor de darmwerking en een regelmatige stoelgang.

Flinndal Knoflook

Flinndal Knoflook is niet alleen goed voor de hart & bloedvaten, maar helpt ook je darmen gezond te houden omdat het kan bijdragen aan het behoud van een goede balans in de darmflora. Dit product is dus niet alleen specifiek bedoeld voor de spijsvertering of stoelgang, maar ook voor hart en bloedvaten. Ook kan het bij 2 tabletten per dag helpen het cholesterolgehalte in het bloed op peil te houden.

Opgeblazen buik

Een opgeblazen buik is vervelend. Je buik zet uit en je kunt last hebben buikkrampen. Vooral vrouwen hebben hier wel eens last van. Een opgeblazen gevoel ontstaat vaak bij een verstoorde darmwerking waardoor gassen worden opgehoopt in de darmen. De oorzaak is meestal onschuldig waardoor je met een kleine aanpassing in je voeding- en leefstijl een opgeblazen buik kunt voorkomen. Wij geven 6 tips.

1. Eet voldoende vezels

Te weinig vezels, vocht en beweging kunnen leiden tot constipatie en dus gasvorming. Voor een goede darmwerking zijn vezels dus erg belangrijk. Het advies van het Voedingscentrum is daarom ongeveer 30 tot 40 gram vezels per dag binnen te krijgen.

Eet dagelijks tenminste 200 gram groenten, twee stuks fruit, ongeveer vijf tot zes sneetjes volkorenbrood en 200 gram aardappelen/volkorenpasta, zilvervliesrijst of peulvruchten. Verder vind je vezels ook in veel granen, zaden en noten.je extra aanvulling op de voeding gebruiken?

2. Minder met toegevoegde suikers

Suiker kan ook een oorzaak zijn van een opgeblazen gevoel. In de darmen leven namelijk micro-organismen, waaronder de Candida Albicans. Dit is een gist dat suiker omzet in giftige stoffen die gasvorming kunnen veroorzaken. Nu is een kleine hoeveelheid van dit gist geen probleem, maar een teveel aan suikers kan een opgeblazen gevoel veroorzaken.

3. Neem rustig de tijd voor het eten

Het te snel eten of niet goed kauwen van voedsel kan ook zorgen voor gasvorming. Dit komt omdat je lichaam harder moet werken om het voedsel te verteren. Neem daarom altijd rustig de tijd voor het ontbijt, lunch en avondeten. Zo geniet je ook meer van je maaltijd.

4. Vermijd koolzuurhoudende dranken

Cola, sinas of andere dranken met bubbels kunnen zorgen voor een opgeblazen gevoel. De gasbelletjes blijven in de buik plakken en zorgen voor gasvorming. Het verschilt per persoon of je hier last van hebt. Ban een tijdje deze dranken uit je dagelijkse dieet om te kijken of het opgeblazen gevoel wordt verminderd.

5. Probiotica

Teveel slechte bacteriën kan het verteringsproces verstoren. Probiotica bevat goede bacteriën die helpen om de darmen optimaal te laten werken. Het helpt voedsel af te breken en voorkomt gasvorming. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor yoghurt, maar ook voor een supplement.

6. Vermijd stress

Stress kan invloed hebben op het hele lichaam, dus ook op de darmen. Wanneer je last hebt van stress kan dit ervoor zorgen dat voedingsmiddelen niet of nauwelijks worden verteerd waardoor gassen ontstaan? Meer hierover lees je hieronder.

Invloed van stress op de spijsvertering

Je hebt vast wel eens last gehad van een slechte eetlust door bijvoorbeeld zenuwen. Of de neiging naar chocola of snacks als je een baaldag hebt. Maar ook stress kan invloed hebben op je eetlust en spijsvertering. Hoe komt dit?

De spijsvertering speelt een centrale rol in je lichaam. Niet alleen goede voeding is belangrijk, maar ook een goede geestelijke balans. Het spijsverteringskanaal staat namelijk in contact met andere delen van het lichaam die belangrijk zijn voor onze emoties, zoals hormonen en de hersenen. Dit verklaart ook waarom emoties zoals stress van invloed zijn op het functioneren van de spijsvertering.

Voor stress is de oorzaak hiervan terug te vinden in de oertijd. Om te overleven moesten mensen in acute situaties (zoals het tegenkomen van een roofdier) snel kunnen reageren. Het lichaam gaat hierdoor in een ‘fight or flight’ modus. Deze primaire reactie zorgt er voor dat we in gevaarlijke situaties alert zijn en een verstandige keuze kunnen maken: vechten of vluchten.

Het gevolg is dat je lichaam de spijsvertering tijdelijk op de tweede plaats zet, totdat het ‘gevaar’ geweken is. Deze reactie gebruikt het lichaam nog steeds als we stress ervaren. Vooral bij langdurige stress kan dit gevolgen hebben voor je spijsvertering, omdat het lichaam dan niet de kans krijgt om te herstellen en te ontspannen. Hierdoor kan je te maken krijgen met bijvoorbeeld een verminderde eetlust, diarree of obstipatie.

Problemen met de spijsvertering?

Heb je problemen met de spijsvertering? Dan is het belangrijk hiervan de oorzaak te achterhalen. Naast een goede geestelijke balans is ook goede voeding met voldoende voedingsvezels belangrijk. Lees meer over het stimuleren van de stoelgang.